189 dagen ziek thuis met burn-out

Opgebrand zijn, geen energie en (eigenlijk) geen motivatie meer hebben

Kenmerken van burn-out

Overspannenheid wordt gekenmerkt door vage (aspecifieke) spanningsklachten met beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren. Overspannen mensen zijn moe, gespannen, prikkelbaar, emotioneel labiel, lijden aan concentratieverlies en slapen slecht. Met ‘de’ omstandigheden omgaan wordt moeilijker en mensen voelen zich soms ook down.

Burn-out is een ernstige langdurige vorm van overspannenheid, vaak vooraf gegaan door periodes met spanningsklachten en emotionele uitputting. Meer dan eens gaat burn-out gepaard met een verminderd gevoel van competentie. Burn-out wordt vaak uitsluitend gerelateerd aan werkomgevingen, maar andere omstandigheden privé kunnen ook leiden tot burn-out.

Uit mijn ervaring in HRM kan ik zeggen: heel vaak is het juist de combinatie waardoor mensen het ‘niet vol houden’. In het Engels heet een burn-out ook wel: energy disorder.

Een depressie onderscheidt zich van burn-out door een verlaagde stemming, somberheid en een schijnbaar volstrekt onvermogen om nog enig plezier te ervaren. In het Engels: mood disorder. Overspannenheid en burnout leiden niet ‘automatisch’ tot een depressie bij verwaarlozing of negeren van de ervaren stress.

Depressie heeft als grootste oorzaak problemen in de interactie en communicatie met anderen in combinatie met een zich ontwikkelend laag zelfbeeld. Op het werk kan langdurig of intensief pesten leiden tot een depressie. Bij depressie ligt de nadruk dus zeer sterk op interpersoonlijke problemen.

Oorzaken van burn-out

Bij overspannenheid/burnout dragen de inhoudelijke werkbelasting, werkritme/tempo, gebrek aan steun, werkrelaties, maar ook pesten en arbeidsconflicten het meeste bij aan het ontstaan van deze klachten. Het overkomt vooral mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel (‘het moet af’; 'als ik het niet doe, wie doet jhet dan?'), een groot doorzettingsvermogen (‘ik geef nooit op’) en de neiging tot perfectionisme (‘wat ik doe, doe ik goed’).

Een te grote mate van ervaren stress en het niet doorbreken daarvan is de crux voor ontstaan van burn-out. Het hakt er zwaar in, zo’n burn-out. Gemiddeld 189 dagen ziek thuis is geen ‘griepje’. Met een gebroken been was je allang al weer aan het werk.

Wat te doen als je ermee wordt geconfronteerd?

Een burn-out is ingrijpend voor degene die het overkomt. Ook voor de privé-omgeving is het belastend. Hoe zorg je er zelf voor dat het je niet een tweede keer overkomt?

Besluit iets te doen aan je (onbewuste) patronen en gun jezelf het niet hoeven ervaren van een tweede burn-out of zelfs een depressie. Mensen die een burn-out ontwikkelen kunnen (tijdelijk) in sommige opzichten onvoldoende op zichzelf reflecteren. Weet je er eenmaal mee om te gaan ben je goed gewapend tegen komende stressvolle situaties.

Dus: leer hoe jij je automatische stressresponse zelf kunt stoppen voordat het te laat is.

Omdat ‘het karakter’ van de doorzetter niet openstaat voor begeleiding van anderen (‘ik moet het zelf doen’; 'ik verlies en geef op, dat wil ik niet toegeven') is juist die tijdelijke begeleiding voor het doorbreken van patronen uiterst zinvol.

Bedrijfsartsen adviseren dan ook veelal individuele psychologische begeleiding. Ook stimuleren zij gesprekken met de leidinggevende en de personeelsfunctionaris. Uit mijn ervaring als directeur HRM weet ik hoe kansrijk vroegtijdige signalering en open bespreken van je ervaren belemmeringen is. Lef om je situatie onder ogen te zien en deze open te bespreken leidt tot herstel. En, plezierig, veel sneller herstel.